Stacks’ı Ölçeklendirmede Önümüzdeki Dönem

Önümüzdeki haftalarda ve aylarda Stacks builderlarını neler bekliyor?

Scaling Stacks

Blok zincirler aslında ölçeklenmez. Hız ve ademi merkeziyetçilik arasında her zaman kendi sorunları ve fırsatları olan bir trade-off olacaktır. Adlandırabileceğiniz her protokol bize farklı trade-off sunar ve aynısı Stacks için de geçerlidir.

Stacks blok zinciri söz konusu olduğunda, güvenlik ve ademi merkeziyetçiliği sağlamak için hız ve kapasitede bir trade-off yapılmasını gerektiren çok özel kararlar alındı. Bu gönderide bu kararların ayrıntılarına girmeyeceğiz, bu nedenle Stacks Kurucusu Muneeb Ali’nin bu gönderisine bir göz atmanızı şiddetle tavsiye ederim.

Peki, ağ son birkaç haftadır ara sıra tıkanıklıkla karşı karşıya kaldığında ne yapacağız? Yavaş mı yoksa güvenli mi kaldık? En son NFT dropu mint ederken hüsrana uğrayacak mısınız? HAYIR!

İyi haber şu ki, bireysel blok zincirleri ölçeklenemese de ağlar kesinlikle ölçeklenebilir. Daha da iyisi, developerların tüm ağ için tek bir seçenek kümesi dikte etmeden kendi hız ve güvenlik ödünleşmelerini yapmalarına bile izin verebiliriz. Ve daha da iyisi, Stacks ekosisteminde, developerlara kendi kararlarını vermeleri için araçlar sunarken, Stacks’ın özelliklerinden ve Bitcoin yerleşiminin güvenliğinden yararlanmaya devam etmek için halihazırda bir dizi çaba devam etmektedir.

Aşağıdaki ana hatları okurken akılda tutulması gereken basit bir fikir, bir uygulama için ideal olanın bir diğeri için korkunç olabileceğidir. Örneğin, bir DEX için uygun bir swap, bir NFT pazarı için uygun olmayabilir. Aşağıda özetlenen güvenli ölçeklendirme çözümleri, ekosistem genelindeki Stacks core developerlar sayesinde modülerlik ve seçim ilkeleriyle bir araya geliyor.

Kısa Vadeli Kazançlar

Mevcut ağ, maliyet işlevleri nedeniyle yapay olarak düşük bir kapasitede çalışıyor, yani bu işlevlerin optimize edilmesi, mevcut builderlara hemen daha fazla hareket alanı sağlayacak ve tıkanıklığı azaltacaktır. Kalıcı bir çözüm olmasa da, bu yapay kapasite kısıtlamalarının kaldırılması, builderların haftalar veya aylar içinde işlerini bitirmelerine yardımcı olabilecek değişikliklerdir.

Hiro’daki developerlar tarafından yapılan erken araştırmalar, builderların BNS gibi sözleşmeler için 10–17 kat artış elde etmek için daha optimize edilmiş maliyet işlevlerinden yararlanabileceğini gösteriyor. MARF uygulaması da bir darboğaz olmuştur ve aynı araştırma, orada da 20–40 kat iyileştirme potansiyeli olduğunu göstermektedir.

Mikro bloklar hakkında bir not: Bunlar ağda halihazırda yayındadır ve bazı madenciler tarafından etkinleştirilmiştir, ancak bir ölçeklenebilirlik çözümü DEĞİLDİR, sadece daha hızlı işlem onaylarına izin verirler. Toplulukta bununla ilgili bir kafa karışıklığı var, mikro bloklar hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız lütfen Hiro’nun bu gönderisini okuyun.

Sonraki Dönem

Daha fazla ölçeklendirmenin halihazırda ele alınması gereken bir noktaya ulaştığımızı görmek heyecan verici. Kimse Stacks’ta tam bloklara bu kadar çabuk ulaşmayı beklemiyordu ve tıkanıklık sinir bozucu olsa bile, bunun Stacks oluşturucuların oluşturduğu tüm heyecan verici uygulamalar, NFT’ler ve platformlar için bir kredi olduğunu kutlamayı unutmamalıyız. Ancak, durup bu konuda mutlu olamayız, bu builderların kullanıcı deneyimlerini etkileme riski olmadan kaçak bir başarı elde edebilmeleri için yolu temizlememiz gerekiyor.

⛓️ Uygulama Zincirleri

Belirtildiği gibi, blok zincirleri ölçeklenemez, ancak bir dizi blok zinciri ölçeklenebilir. Stacks ağının tek bir zincir olmadığı, ancak altta yatan bir zincirin üstteki birçok zincir için bir arka uç görevi gördüğü bir gelecek hayal edin. Bu zincirlerin tümü, Stacks’a ve dolayısıyla Bitcoin’e bağlanır, ancak kendi blok boyutları, madencileri ve teşvik yapılarından her şeye sahip olabilirler.

Jude Nelson:
Stacks’taki PoX konsensüs algoritması, zincir yapısını güvenli bir şekilde barındırmak için Bitcoin’in hash gücünü kullanmasına izin verir. Birkaç değişiklikle, Stacks blok zincirinin bir örneğinin, zincir yapısını barındırmak için Stacks blok zincirinin başka bir örneğini kullanmasına da izin verir! PoX genelleştirir: birçok L1 blok zinciri, kendileri ve Bitcoin arasında değişen derecelerde ayrılıklarda çalışabilir, ancak Bitcoin, hepsinin zincir yapılarını taahhüt edecektir.

Appchain yaklaşımı, Stacks’ı bileşik bir blok zinciri yapar. Daha fazla uygulama zinciri ekleyerek Stacks blok zincirine daha fazla kapasite ekleyebilirsiniz. Bir uygulama zincirini başlatmak, yalnızca ilgili madencilik durumunu depolayabilen özel olarak hazırlanmış bir akıllı sözleşmeyi dağıtma meselesidir. Tıpkı Stacks ve Bitcoin’de olduğu gibi, her uygulama zincirinin blokları ana bilgisayar zincirinde tek bir işleme hashlenir, bu nedenle zincir düğümlerini barındırmak için bir uygulama zinciri madenciliği sadece belirli bir sözleşme çağrısı yapmaya benziyor mu?

Bunun ölçeklenmesinin nedeni, ana bilgisayar zincirinin istemci zincirlerinin durumunu bilmesine veya ilgilenmesine gerek olmamasıdır (tıpkı Bitcoin’in Stacks’ı nasıl bilmediği veya umursamadığı gibi). Yalnızca akıllı sözleşmelerinizi kullanmak isteyen kişilerin uygulama zinciriniz için düğümleri çalıştırması gerekir; diğer herkes onu tamamen görmezden gelebilir.

⭐ Subnets

Subnets, çekirdek ana Stacks zincirinin bir uzantısı olarak düşünülebilir. Alt ağlar, ademi merkeziyetçilik tarafında daha düşük puan alabilir, ancak ademi merkeziyetçilikte daha düşük puan aldığınızda, düşük maliyetlerle işlemlerin hızında çok yüksek puan alabilirsiniz. Ve bunu ana zincirle birleştirirseniz, şimdi her iki dünyanın da en iyisini elde edersiniz.

Buradaki genel model, Bitcoin çevresinde katmanlar halinde ölçeklendirmektir. Stacks’ın kendisi, Bitcoin için akıllı bir sözleşme katmanı olarak düşünülebilir ve Stacks daha sonra, Stacks ana zincirinden farklı ademi decentralization/throughput tradeoffs yapan alt ağlara sahip olabilir.

Toplayabildiğim kadarıyla, bir Stacks alt ağı, yüksek düzeyde yan zincirlere ve tahrik zincirlerine benzer birçok garanti veren bir sistem olarak şekilleniyor. Sahip olduğu özellikler:

• High-power Nodes: sistem canlılığı, Stackerlar tarafından seçilen bir dizi ağ katılımcısı tarafından yönlendirilir. Bu düğümler, normal dizüstü bilgisayarlardan madenciliğe açık kalması gereken Stacks ana zincirinin aksine, yüksek bant genişliği bağlantılarına ve hesaplama gücüne (ör. veri merkezi düğümleri) sahip olabilir.
• Instant finality:: Bir işlem gönderildiğinde ve alt ağ durumuna uygulandığında, uygulanmış olarak kalır. Stacks ana zinciri, Bitcoin gibi başarısızlıkları ortadan kaldırabilir. Alt ağlar, çatallara izin vermeyerek hız için optimize etmek zorunda değildir ve bunu yapabilir.
• Routing with main chain: (Ana zincirle yönlendirme) Alt ağdaki varlıklar, Stacks zincirinden kaynaklanır (kullanıcılar, varlıkları transfer etmek için alt ağ sözleşmesine bir işlem gönderebilir). Kullanıcılar daha sonra, bir DEX gibi yüksek hızlarda ve düşük gaz ücretlerinde alt ağda dağıtılan uygulamalar ve sözleşmelerle etkileşime girebilir ve sonunda varlıklarını ana zincire geri çekebilir.

Ancak, aşağıda ana hatlarıyla belirttiğim tamamen farklı bir teşvik modeli altında çalıştıkları için ne tahrik zincirleri ne de yan zincirlerdir. Aslında, onlar blok zinciri bile değiller.

Alt ağların bunun yerine Bitcoin’in Yıldırım protokolünden ilham alan bir “süper Yıldırım kanalı” gibi görünüyor:

1-Bir grup kullanıcı, varlıklarını alt ağda gerçekleştirmek için Stacks’da kilitler.
2-Alt ağ düğümleri, bu kullanıcılar arasında zincir dışı işlemleri aktarmaya ve işlemeye başlar.
3-Sonunda, alt ağ sonlandırılır; bu noktada, alt ağın son durumu, kullanıcılarının zincir üzerindeki hesaplarının durumuna büyük bir durum geçişi olarak uygulanır.

En önemlisi, kullanıcılar bu sistemde ilerlemeyi ilerletir, çünkü burada bunu yapmak için finansal bir teşvike sahip tek taraf onlar.

⚡State Channels

Bitcoin’deki lightning gibi durum kanalı yaklaşımları veya Arbitrum gibi daha genelleştirilmiş dolandırıcılık önleyici yaklaşımlar da keşfedilebilir. Bu yaklaşımlar, ikinci bir madencilik katmanı olmadan, katman-2 operasyonlarını güvenilir bir şekilde gerçekleştirmek için katman-1 doğrulanabilir kanıtlarını kullanır. Bunlar, Stacks için bir ölçeklenebilirlik çözümü olarak daha fazla araştırma ve araştırma gerektiriyor. Buradaki kilit nokta, Clarity’nin genel amaçlı bir dil olması; herhangi bir ölçeklenebilirlik çözümü (roll-ups, fraud proofs) Clarity’de uygulanabilir. Başka bir deyişle, kripto endüstrisindeki ölçeklenebilirlik konusundaki herhangi bir ilerleme şimdi Bitcoin ekosistemine getirilebilir. Stacks, Bitcoin etrafında katmanlar halinde ölçeklenir ve BTC, merkezi olmayan para katmanının kendisidir.

Conclusion

Her zaman olduğu gibi, Stacks protokolünde bu tür değişiklikler bir SIP, topluluk girişi ve madencilerin bu durumların bazılarında hard fork aracılığıyla bu değişiklikleri benimsemesini ve uygulamasını gerektirir. Bu heyecan verici talebi karşılamak için hızla çalışan topluluktaki tüm developerlara minnettarız ve çalışmalarının Github, SIP’ler ve forum tartışmaları aracılığıyla gelişmeye devam ettiğini görmek için sabırsızlanıyoruz. Bizim tarafımızdan, bu gelişmelerden haberdar olmak için elimizden gelenin en iyisini yapacağız ve bunları hepinize ileteceğiz.

Not: Bu gönderi, halka açık blok zinciri ile ilgili toplantılardan ve forumdaki ve Github’daki gönderilerden toplanan bilgileri benim yorumumdur, bunların herhangi birinin ana hatlarıyla oluşturulacağı veya oynanacağının garantisi değildir. Ayrıca, hiçbir şekilde bu zorluğu üstlenen geliştiriciler adına herhangi bir zaman çizelgesine bağlı kalmak anlamına gelmez; amacı, yalnızca daha geniş topluluk anlayışını ve katılımını teşvik etmek için bilgileri ortaya çıkarmaktır.

Mitchell Cuevas -Stacks Foundation